توانمند سازی سکونتگاههای غیر رسمی بر بنیان سرمایه اجتماعی: گفتمانی غیر کالبدی برای توسعه مطالعه موردی: کلانشهر تبریز

Authors

فیروز جمالی

محمدرضا پورمحمدی

جواد شریف نژاد

abstract

شهرنشینی سریع و شتابان از نیمه دوم قرن بیستم در کشور ایران به وقوع پیوست و این پدیده معلول فرایندهای اجتماعی – اقتصادی و سیاسی در عرصه اقتصاد جهانی و سیاست ملی بود. اجرای سیاست اصلاحات ارضی در ایران و در بسیاری از کشورهای در حال توسعه منطبق بر منطق بنیادین نظام سرمایه داری سازمان نیافته و عقلانیت ابزاری مترتب بر آن بود که مبتنی بر تولید انبوه – مصرف انبوه سرمایه چرخش یافته در اقتصاد و تولید صنعتی،کلان شهر تهران و شهرهای بزرگ منطقه ای نظیر تبریز،اصفهان و مشهد نقشی آوانگارد و پیشتاز در توسعه ملی بر عهده گرفتند. اما الگوی توسعه برون زا و متکی بر مدرنیته غربی، فراتر از ظرفیت کلانشهرهای ایرانی بود، در نتیجه فقدان زیرساختهای خدماتی و عملکردی،اشتغال و ... باعث شکل گیری حاشیه های اجتماعی - اقتصادی و کالبدی با فرهنگ متفاوت شهرنشینی شد که شاید بتوان گفت اولین بازنمون فضایی دوگانگی سنت – مدرنیته ایرانی را به نمایش گذاشت.جمعیت عظیم سکونتگاههای غیر رسمی در کلان شهرهای ایران مانع از تثبیت الگوی توسعه پایدار شهری با محوریت عدالت و برابری می شود که در برابر این چالش عظیم و گسترده،توانمند سازی سکونتگاههای غیر رسمی و تلاش برای ارتقاء محیطی آنها می تواند راهبردی موثر برای حفظ کیفیت زندگی و عدالت اجتماعی – اقتصادی در ایران باشد. در این مقاله رهیافت توانمند سازی جهت توسعه پایدار بر اساس سرمایه اجتماعی ساکنان قرار دارد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که سرمایه اجتماعی به عنوان چسب نگهدارنده کنشگرانِ حاشیه نشین در شهر تبریز باعث توانمند سازی اجتماعی – اقتصادی و ارتقای محیطی شده و وضمن تسهیل فرایند توسعه پایدار شهری آنرا به کالایی عمومی تبدیل می کند

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

توانمند سازی و ساماندهی سکونتگاه های غیر رسمی با تاکید بر عوامل اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و زیست محیطی مطالعه موردی: محله غلام تپه بزی شهرستان آزادشهر

مقاله حاضر، به بررسی اسکان غیر رسمی و شکل گیری آن در شهر آزادشهر ( محله غلام تپه)، پرداخته است. بررسی متغیرهای لازم مندرج در41 پرسش نامه که از 187 نفرسرپرستان خانوارساکن به دست آمده است، استد لال می­کند که علت شکل گیری این پدیده در محله غلام تپه، مهاجرت، مشکلات اقتصادی، فقدان مدیریت واحد در زمینه این مشکلات درحیطه مسائل مهاجرتی و اسکان اولیه مناسب آن ها بوده است. در تحلیل داده ها که از روش تحلی...

full text

ارزیابی اجتماعی - اقتصادی و کالبدی سکونتگاههای غیر رسمی کلانشهر مشهد با رویکرد توانمندسازی (مطالعه موردی: شهرک امام علی)

اسکان غیر رسمی در کلانشهرهای جهان سوم و ایران مسبوق به زمینه ها و دلایل شکل گیری متعددی است. با توجه به برون زادگی پدیده شهرنشینی در ایران و همچنین اتکای اقتصاد ملی به پیشتازی کلانشهرها در اقتصاد جهانی بنابراین توجه به موضوع حاشیه نشینی حیاتی و مهم است. در کلانشهر مشهد به عنوان دومین کلانشهر مذهبی جهان عرصه های فضایی بسیاری در سیطره پدیده فوق است. گذار از دوره های فکری و انگاره ای ساماندهی اسکا...

واکاوی نقش سرمایه روانشناختی در توانمندسازی ساکنان سکونتگاههای غیر رسمی (نمونه موردی: شهر رشت)

در دهه های اخیر،توانمندسازی در مطالعات محققان سکونتگاههای غیر رسمی مفاهیم مختلفی را در بر گرفته است. در این مقاله با توجه مفهموم روانشناختی توانمندسازی به بررسی وضعیت سرمایه روانشناختی در جهت توانمندسازی در سه گونه متفاوت(باندبازی و هجوم، پیشینه روستایی، تفکیک اراضی کشاورزی) از سکونتگاههای غیر رسمی شهر رشت پرداخته شده است.روش تحقیق مقاله حاضر، در مرحله ادبیات و مبانی نظری تحقیق، روش توصیفی و تح...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
فصلنامه جغـرافیا

Publisher: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

ISSN 2322-5912

volume 4

issue 14 2010

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023